Geplaatst op 04 april 2022
Asbest is kankerverwekkend en kan onder andere longkanker en borst- en longvlieskanker (mesothelioom) veroorzaken. Sinds 1993 is het verboden om asbest te gebruiken. Toch gebeurt het soms dat werknemers per ongeluk een korte periode blootstaan aan te hoge concentraties. Bijvoorbeeld als ze werken met oudere materialen waar nog asbest in zit. Een te hoge concentratie betekent meer dan 2000 asbestvezels per kubieke meter lucht.
Deze beroepsmatige norm is bepaald vanuit de gedachte dat een werknemer 40 jaar lang, 5 dagen per week, 8 uur per dag werkt en aan asbest kan blootstaan. Als iemand korter met asbest in aanraking komt, wordt de norm vergeleken met de duur van deze blootstelling. Daarmee wordt aangenomen dat het risico van blootstelling aan asbestvezels gedurende 1 jaar, 40 maal kleiner is dan blootstelling aan diezelfde concentratie asbestvezels gedurende 40 jaar.
Bij deze methode wordt aangenomen dat een hoge blootstelling aan asbestvezels in een korte periode (minder dan een jaar) dezelfde kans op longkanker/mesothelioom geeft als het inademen van dezelfde hoeveelheid vezels verspreid over een veel langere periode (40 jaar). Maar het is niet duidelijk of dat klopt. Het RIVM heeft daarom deze aanname onderzocht voor twee soorten asbest: chrysotiel en amfibool. Chrysotiel asbest komt in Nederland het meeste voor. Amfibool asbest is veel minder vaak gebruikt in Nederland (in 10-20 procent van de toepassingen).
De huidige methode geeft een redelijke schatting van de kans op ziekte bij een korte blootstelling aan chrysotiel. Er blijkt geen aanleiding te zijn om een andere methode te gebruiken.
Bij amfibool is het belangrijk om ook de leeftijd waarop iemand wordt blootgesteld mee te nemen bij de inschatting. Tot nu toe wordt alleen naar de hoeveelheid ingeademde asbestvezels gekeken. Blootstelling aan amfibool asbest geeft een grotere kans op mesothelioom en daarbij duurt het veel langer (meer dan 30 jaar) voordat mensen ziek worden.
Als de leeftijd niet wordt meegenomen, dan wordt de kans op ziekte onderschat bij een blootstelling aan amfibool asbest op jonge leeftijd. Op een latere leeftijd wordt die kans juist overschat.
Het RIVM heeft deze literatuurstudie gedaan in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).